Nederlands #2: Berinihuis van Sulter

oaldamster (68)in #nl • 5 years ago (edited)

{En een beetje Oaldamster plat.}

“Zet ’t d'r mor eemn goud op, eerdoags is ’t weer vot.”, zegt een man van mijn vader’s leeftijd, als deze anno nu nog in de tijd geweest was. Samen met zijn vrouw komt hij mijn kant op lopen. “Oale belettern, nog mit haand schildert, prachtig.”, zeg ik tegen hen, terwijl ik nog een foto met mijn slimme mobiel maak van de voorkant van het pand. We staan aan het einde van de Langestraat in Winschoten, bij het Oldambtplein. Het pand in kwestie is van Fietshandel Meijer, die druk aan het verbouwen is.

Mijn dagelijkse looproute zou deze keer door het centrum van Winschoten gaan. Onze kat, Grom, krijgt ’s morgens steevast tonijn als ontbijt. Hoezo verwend zegt u? Geen enorme bak vol hoor, gewoon een beetje voor lekker. We hebben hem daarmee gewend om door het kattenluikje met chipcode herkenning te gaan. Krijg hem er daarna maar weer eens af. Maar goed, verder lust niemand het bij ons en zelf moet ik helemaal niks van vis hebben.

Het was op dus dan nog maar eemn noar de Lidl. Kom er een goede bekende tegen, tuinman en handelaar, van Zuiderveen, of is het nog Sint Vitusholt, mag bij hem pangelen (afdingen) als ik een keer wat nodig heb, tof. Zijn vrouw wijst me de weg naar de vis, ze weet de producten wel al goed te vinden in het tijdelijke onderkomen. Blijf dat tijdelijke onderkomen maar niks vinden, helemaal als het druk is. Blikje met tonijn op water mee en hup in de benen. Deze keer wil ik richting Heiligerlee, nieuwe halfhoge loopschoenen en ik voel hoe ze al snel m'n hakken ‘opvreten’, dus wellicht niet helemaal door tot Manske Meulder zien stee en daar voorbij.

“Mien Pa haar vrouger 'n Berini, herinner ik mie nog dat hoi mie dat vertealde.”, het merk sprak tot mijn verbeelding, “vast Italiaans”, denk ik als de aardige meneer verteld over zijn brommer van toen. “NSU, dei haar ik vrouger, kosde dou 600 geuldn, haar veul loiver 'n Zuenndapp had, mor ja.” We praten wat over oud-Winschoten met z'n drie. Leuk, gewoon een praatje maken, iets waar ik anderen wel eens over hoor klagen: “Goin aine prat meer mit mekoar ja. Vrouger pruitn wie gewoon mit ealk en oine. Mor teegnwoordegs, weal dut dat non din nog?” Volgens mij gewoon een kwestie van doen. Gezichtboek en TV uit, jas aan en hup aan de wandel, wie weet kom je zomaar iemand tegen.

De belettering heeft mijn aandacht, beetje beroepsgekte vermoed ik. Zelf gewend aan computer, snijtafels, plakfolie en complete gootformaat kleurenprinters, maar op het pand van Meijer is dit allemaal nog handwerk. Ondertussen zijn er nog andere mensen bij gekomen. We hebben het nog over de tekst op het pand. “BeRiNi, is oin Neederlands maark, van drei luu, BErnard, RInus en NIco, ben begunt in Rotjeknor en loater in joarn viefteg noar Emmn dou goan.” Dat had ik niet verwacht, maar wel slim bedacht door de heren toen der tijd. Mooi toch dit soort weetjes, voor ik ging lopen deze avond had ik enkel bedacht dat ik nog even vis in blik ging halen.

“Kiek, doar is jonge Maaier, dei kin ons vast weal meer vertealn over de tekst dei doar nog onder zit.” Want er is nog een andere, oudere, belettering zichtbaar. Vaag, lastig te lezen. Iets met een R aan het begin. En achteraan 'RIEK’ alles in kapitalen. “Dat kist vast weal duudlekker mokkn van foto oaf”, “Joa, dat du ik din eemn op kompjoeter”, antwoord ik. De jongste generatie Meijer, ongeveer van mijn leeftijd, staat inmiddels bij ons. Groeten is nog aaltijd met 'moi’ hier. Hij verteld wat meer over de geschiedenis van het pand en hoe Sulter begonnen is in 1920 in een ander pand en rond 1936 hier naar toe verhuisde. We zijn eigenlijk wel nieuwsgierig naar wat er nou in die andere belettering staat, onder die van Sulter en Berini.

Vooral aan mijn linker hak voel ik dat er al flink geschraapt is door het nieuwe voetschoeisel. Inmiddels ben ik al bijna bij voormalig café Hessenbril, die weer mooi in ere hersteld is na de brand van een hele tijd terug. Bovenin worden kamers verhuurd, maar voor het bedrijfspand is men nog op zoek naar een huurder. Even verder kom ik langs Marjan’s Knipwinkeltje, wat mij er aan herinnerd dat ik binnenkort wel weer een afspraak mag maken. Want meestal is aan het eind van het jaar daar een drukte van belang. Vraag me af of ik wel door loop in Heiligerlee, of dat ik maar af ga slaan de weg in tussen café en bakker en dan via het fietspad terug. Vooral mijn linker hak vind dat laatste een strak plan.

“RIJWIELENFABRIEK”, dat staat er, zegt de eigenaar van het winkelpand in de bouwsteigers. Even denk ik aan het bekende fietsenmerk GRUNO, of DRESCO, maar zit er met beide naast. Het gaat namelijk om die van J. Moesker. Deze maakte verschillende merkfietsen. En daarna kwam de firma Sulter en Zonen in het pand. Toen nog zonder woonverdieping er boven. “Je haalt het huidige plafond er uit?”, vraag ik. En vervolgens worden we uitgenodigd om even een kijkje binnen te nemen en krijgen we uitleg over de verbouwingsplannen. Waarvan de jonge generatie Meijer zelf een groot deel van voor zijn rekening neemt. Het oorspronkelijke plafond is te zien, de houten vloer van de bovenverdieping, maar de nieuwe hoogte komt daar een behoorlijk stuk onder.

Ook het systeemplafond die de ouders er nog in hebben gemaakt is weer te zien. Veel mensen kennen de vader van Meijer junior als 'Sulter’ en ik kan mij ook nog zoiets herinneren inderdaad. “Most eemn noar Sulter tou goan jong, dei mokt die de fietse zoo eemn.” Senior heeft er nooit een probleem van gemaakt, mor ’t is toch echt n Maaier or…

Hij wil nog eemn aan de slag, dus verlaten wij gezamenlijk het pand. Het gaat een beetje in stijl worden van een ander pand daar in de Moushueurn. Zelf vind ik 101 nog steeds een van de mooiste winkelpanden in het centrum, maar over smaak valt niet te twisten. De oude handgemaakte belettering zal overigens weer verdwijnen, maar blijft wel behouden, tot een volgende verbouwing het weer zichtbaar maakt. En als u het nog even wilt bekijken dan kunt u daar beter niet te lang mee wachten. Wellicht is het iets voor de RTV Logo om er een item van te maken? Meijer junior kan er vast wel een mooi verhaal voor de camera over vertellen. Groet de spontane aardige mensen nog een keer en we wensen elkander nog een fijne avond en vervolgen ieder onze eigen weg.

Terwijl ik bijna het fietspad af ben denk ik nog even terug aan mijn Pa, straks al weer 12 jaar uit de tijd, het vliegt voorbij. Weet dat hij graag even een praatje maakte en waar je op deze planeet ook kwam, hij kende er altijd wel iemand. Terwijl ik de Sint Vitusholt op loop begint het plotseling te hozen, maar gelukkig heb ik er om gedacht om een plu mee te nemen. Verheug me op een hete kop thee en dan maar op tijd het nest weer in. En wie weet dromen over de vervlogen tijden van oud Winschoten, in mooi Oldambt.

Handgeschilderde belettering uit vervlogen tijden