Prywatny detektyw - kim jest i jakie ma obowiązki

Zawód prywatnego detektywa w Polsce reguluje Ustawa z dnia 6 lipca 2001 r. o usługach detektywistycznych z późniejszymi zmianami. Nie musicie jej czytać, żeby wiedzieć kim taka osoba jest, jednak bardzo ważne jest zrozumienie tego, co prywatny detektyw może i musi zrobić.

Art 2 ustawy wyraźnie określa, że usługi detektywistyczne muszą być wykonywane na podstawie umowy zawartej w formie pisemnej ze zleceniodawcą. Oznacza to, że każda usługa usługa detektywistyczna musi być zawarta w formie umowy pisemnej bez wyjątku. To bardzo ważne, gdyż taka umowa oraz sprawozdanie detektywa może być dowodem w sprawie sądowej.
Prywatny detektyw ma pozyskać informacje o osobach, zdarzeniach, przedmiotmiotach działając tylko w ramach umowy. Detektywi nie mogą jednak wchodzić w kompetencje organów i instytucji państwowych. Oznacza to, że nie mają równych z nimi uprawnień. Nie posiadają również dostępu do baz danych policji, zus'u, urzędów skarbowych lub innych w szerszym zakresie niż inny obywatel. Można by pomyśleć, że ich możliwości są takie same jak zwykłego obywatela. Otóż nie. Prywatni detektywi mają poszerzone możliwości jakie daje im licencje, którą muszą posiadać. Ważne tutaj jest, że nie może się tytuować detektywem zawodowym osoba, która takiej licencji nie posiada.

Bardzo ważne jest, że osoby parające się tym zawodem mogą:

• przetważać dane osobowe w zakresie umowy bez zgody osób, których umowa dotyczy,
• przekazywać zebrane dane innym detektywom współpracującym przy danej sprawie (również bez zgody osoby) do realizacji zlecenia,
• zniszczyć dane jeżeli zleceniodawca rezygnuje ze zlecenia.

Wszystko co dotyczy się danych osobowych detektyw musi bardzo starannie przechowywać i zadbać o bezpieczeństwo danych. Obowiązkiem detektywa jest również odmowa wykonywania działania, które jest niezgodne z prawem lub jest nieetyczne. To znaczy, że nie każdą sprawę detektyw prywatny przyjmie do realizacji. Detektywi mogą wykorzystywać rózne formy pozyskiwania wiedzy. Formy te są zależne od rodzaju zlecenia lub konieczności wynikającej z umowy. Do takich form należą:

• wywiad osobowy,
• obserwacja osoby (z używaniem środków rejestrujących obraz i dźwięk) i jest to czynność zarezerwowana tylko dla detektywów i oczywiście innych uprawnionych organów (osoby nie mające licencji nie mogą, zgodnie z prawem tego robić),
• pozyskiwanie informacji z osobowych źródeł informacji (tzw. OSI), jednak tutaj detektyw ma obowiązek zachowania tajemnicy pochodzenia danej informacji, chyba że zostanie przez sąd z niej zwolniony,
• wywiad biały - czyli pozyskiwanie ze źródeł dostępnych ogólnie danych.
  Istotne w tych formach jest zrozumienie, że nie każdy może to co prywatny detektyw. Za złamanie tych przepisów można odpowiadać karnie.

Sprawozdanie

Sprawozdanie jest obowiązkiem detektywa. Musi być ono pisemne i powinno zawierać:

• opis stanu faktycznego - nie może być tam danych nieprawdzich, za to odpowiada detektyw,
• opis zakresu i przebiegu czynności jakie detektyw wykonał,
• datę rozpoczęcia i zakończenia czynności.

Takie sprawozdanie jest dowodem w sprawach sądowy, które może być dodatkowo uzupełnione zeznaniami detektywa jako świadka (jest to częsta praktyka). Na ten element każdy zleceniodawca musi zwrócić szczególną uwagę. Sprawozdanie (nie raport jak się to potocznie określa) zawiera opisy czynności wykonanych i ich wyniki. To jest materiał dowodowy i świadczy zawsze o staranności wykonania przez detektywa umowy. Dodatkowo, należy zwracać uwagę, czy czynności nie wykraczały poza obowiązki detektywa. Zdażają się sprawy, w których detektyw przekracza uprawnienia, a to może skutkować odrzuconiem dowodu w sprawie. Z tego powodu bardzo ważne jest wybieranie detektywów z wieloletnim doświadczeniem i dobrą opinią.

W jakich sprawach iść do detektywa?

Detektywi są najczęściej wynajmowani do spraw:

• rozwodowych i innych rodzinnych,
• badania bezpiecznieństwa pomieszczeń (wykrywanie podsłuchów itp.),
• badania wiarygodności kotrahenta lub osoby,
• poszukiwania osób, mienia lub majątku dłużników,
• zabezpieczenia pomieszczeń lub spotkań,
• zapewnienia bezpieczeństwa osobom lub rodzinom osób w sytuacjach zagrożenia,
• poszukiwania źródeł przecieków informacji,
• zapewnienia bezpieczeństwa tajemnic firmowych lub ujawniania źródeł przecieku,
• badań specjalistycznych (poligraf, DNA itp.),
• obserwacji osób.

Ceny usług są bardzo zróżnicowane. Nie da się określić cennika usług, gdyż nigdy nie wiadamo jakich czynności dana sprawa będzie wymagać i ile będzie trwać. Aby uzyskać informacje o cenach, najlepiej udać się do kilku biur detektywistycznych (osobiście najlepiej) i porozmawiać o danej sprawie. Od rozmowy i szczerości zleceniodawcy zależy w bardzo dużym stopniu dalszy przebieg zdarzeń. Pamiętajcie, że nie można okłamać detektywa, gdyż to może się skończyć bardzo poważnymi konsekwencjami. Szczera rozmowa, może zaskutkować, z drugiej strony, podsunięciem przez detektywa rozwiązań, o których my nie wiemy, a mogą okazać się o wiele prostsze i skuteczniejsze niż myślimy.

---

Obserwuj @glodniwiedzy - znajdziesz tu najciekawsze informacje ze świata.

---

Artykuł autorstwa: @psychepl, dodany za pomocą serwisu Głodni Wiedzy

---

Źródło: Ustawa o usługach detekywistycznych