Wymarzony dom #7 Projektowanie instalacji elektrycznej część 2

reinmar (57)in #polish • 5 years ago (edited)

W dzisiejszym wpisie trochę więcej konkretów - mniej czczego gadania :)
Porozmawiajmy o aparatach elektrycznych.

Podstawowe aparaty

Po ostatnim wpisie: https://steemit.com/polish/@reinmar/wymarzonydom-6-projektowanie-instalacji-elektrycznej-1549107495169
wiemy mniej więcej jakie obwody dobrze byłoby wydzielić w instalacji. Przejdźmy dziś do samych aparatów zwanych bezpiecznikami czy "eskami".

Wyłączniki nadmiarowo-prądowy

Podstawowy aparat używany w instalacjach elektrycznych. Jest to urządzenie, które wyparło bezpieczniki topikowe montowane niegdyś w domach. Są one o tyle przyjemniejsze w użyciu, że nawet gdy przerwą prąd zwarciowy mogą nadal być używane. Inaczej niż w przypadku bezpieczników topikowych, które po przepaleniu trzeba było wymienić na nowe. Więcej na ich temat pisał @barbarossastudio
w swoim wpisie: https://steemit.com/pl-nauka/@barbarossastudio/domowe-sposoby-na-naprawe-bezpiecznika-przepis-na-pozar#@reinmar/re-barbarossastudio-domowe-sposoby-na-naprawe-bezpiecznika-przepis-na-pozar-20190210t182349961z

Natomiast wracając do opisywanych esek, ich zadaniem jest zareagować wtedy gdy w obwodzie nastąpiło zwarcie (człon zwarciowy), bądź wtedy gdy chcemy pobrać z danego obwodu więcej energii niż powinniśmy (człon przeciążeniowy). Oba stany awaryjne są niebezpieczne. Dlatego każdorazowe zadziałanie bezpiecznika należy sprawdzić. Warto wiedzieć, że urządzenia te służą przede wszystkim do ochrony instalacji (przewodów) a nie urządzeń zasilanych z nich. Dlatego też projektując obwód należy mieć na uwadze jaki aparat do jakiego przekroju przewodu. Więcej na ten temat w kolejnym wpisie, w którym skończymy temat projektu elektryki :)

"Eski" opisuje kilka parametrów. Dla nas kluczowe z nich są dwa. Jeden kryje się pod literką (A, B, C, D) i oznacza on czas po jakim bezpiecznik zareaguje na nadmierny pobór prądu. Czasami zdarza się, że urządzenia w trakcie rozruchu potrzebują więcej energii (silniki, transformatory), stąd krótkotrwale pobierają więcej prądu. Dla nich stosuje się zabezpieczenie typu C i D. Do typowych instalacji domowych używamy jednak tych z charakterystyką opisaną literką B.
Kolejny parametr to prąd nominalny. Ukryty jest on pod cyframi stojącymi przy literce. W przypadku zdjęcia powyżej jest to wartość równa 6 amperom. Oznacza to, że powyżej tej wartości zadziała człon przeciążeniowy o ile zwiększony pobór będzie trwał dłużej niż czas określony przez literkę :)

Wyłącznik różnicowo-prądowy

Potocznie zwany różnicówką, bądź w skrócie RCD.

Jest to aparat, który ma za zadanie chronić człowieka. Zasada działania jest bardzo prosta. Urządzenie to mierzy różnicę prądu płynącego przewodem fazowym, a powracającym przewodem neutralnym. Jeżeli wartość tego prądu (prąd upływu) jest większa niż typowo 30mA - urządzenie zadziała i przerwie obwód. Prąd ten może np zamknąć się przez człowieka, który dotknie się elementu będącego pod napięciem. W ten sposób wartość prądu płynącego przez organizm nie przekroczy wartości niebezpiecznej.
Oczywiście aparaty te nie mogą być stosowane wszędzie,, gdyż niektóre urządzenia, ze względu na swoją budowę, muszą mieć prąd upływu i w takim wypadku zabezpieczenie by nie pozwalało na ich pracę. Jednak w obwodach domowych warto aby każdy z obwodów był zabezpieczony takim aparatem. :)

Wyłącznik różnicowo-prądowy z członem nadprądowym

Jest to tak zwane kombo, łączące dwa aparaty opisane powyżej w jeden.

Ma to swoje oczywiste plusy i minusy. Gdy chcemy dany obwód zabezpieczyć i RCD i "eską", potrzebujemy 3 pól w rozdzielnicy. Gdy natomiast użyjemy RCBO - używamy tylko dwóch. Aparaty te są jednak trochę droższe. Dlatego też trzeba znaleźć kompromis pomiędzy ceną a ilością obwodów zabezpieczonych zabezpieczeniem różnicowym.

Aparaty dodatkowe

Tutaj umieszczę kolejne trzy aparaty, które są bardzo często używane, ale najczęściej występują tylko po jednej sztuce w rozdzielnicy.

Ogranicznik przepięć

Jest to urządzenie, które ma za zadanie stłumić napięcie, które z jakichś powodów przekracza dopuszczony limit. Dzięki temu ochronić można np telewizor przed spaleniem gdy w niedalekiej odległości w słup energetyczny uderzy piorun. Ograniczniki są różnych typów. Do użytku domowego stosuje się najczęściej połączenie B + C

Rozłącznik izolacyjny

Jest to aparat montowany na samym początku rozdzielnicy. Ma on za zadanie wyłączyć napięcie idące do kolejnych aparatów. Bardzo zbliżony wygląd do wyłączników nadprądowych, jednak nie posiada ani członu zwarciowego ani przeciążeniowego. Wartość jaka go opisuje to maksymalny prąd roboczy, który jest w stanie rozłączyć.

Lampka sygnalizacyjna

Aparat chyba najprostszy z możliwych. Dzięki obecności w instalacji (najczęściej bardzo blisko zasilania) jesteśmy w stanie ocenić czy prąd "dochodzi" do nas od przyłącza, czy ciemno w domu jest z powodu zadziałania zabezpieczenia w naszej rozdzielnicy. Oczywiście urządzenie takie może się spalić, dlatego nie można nieświecenia lampki traktować jako wyroczni co do obecności napięcia!

Podsumowanie

Opisane powyżej aparaty to podstawowe urządzenia montowane w rozdzielnicach. W następnym wpisie spróbujemy poukładać je na schemacie. Wtedy też powiem więcej o doborze przekrojów przewodów i typowych wartościach zabezpieczeń.
Pozdrawiam!