Obraz zbawienia i życia po śmierci w różnych religiach

Pisałem już o piekle i karach za złe uczynki w różnych religiach. Dziś poruszymy bardziej przyjemne tematy. Sprawdzimy co poszczególne wyznania oferują za życie zgodnie z zasadami wiary.

Chrześcijaństwo

Tematyka zbawienia w chrześcijaństwie jest tak szeroka, że teologia wyodrębniła dla niej oddzielny dział - soteriologię. W katolicyzmie zbawienie oznacza, że Bóg za sprawą Jezusa uwalnia człowieka od grzechu i śmierci do życia wiecznego. Do uzyskania zbawienia niezbędny jest chrzest.

Tym zaś, którzy go przyjęli, dał prawo stać się dziećmi Bożymi, tym, którzy wierzą w imię jego.

Chociaż z drugiej strony religia mówi, że to zbawienie stanowi łaskę i miłosierdzie. Idąc tym tokiem rozumowania, również nie wierzący mogą dostąpić łaski zbawienia. Potwierdzają to słowa papieża Franciszka:

Pytasz mnie, czy Bóg chrześcijan przebacza tym, którzy nie wierzą i którzy nie szukają wiary. Zacznę od stwierdzenia - i to jest podstawowa rzecz - że miłosierdzie Boga nie ma granic jeśli podchodzi się się do niego ze szczerym skruszonym sercem. Problemem dla tych, którzy nie wierzą w Boga jest to, aby przestrzegali swojego sumienia. Grzech, nawet dla tych, którzy nie mają w sobie wiary, istnieje wtedy, gdy ludzie gwałcą swoje sumienie.

Ale jak to zbawienie wygląda ?

Sam św. Paweł mówi, że nie wiadomo:

ani oko nie widziało, ani ucho nie słyszało, ani serce człowieka nie zdołało pojąć, jak wielkie rzeczy przygotował Bóg tym, którzy Go miłują

Wiemy tylko, że to wielka nagroda i że jest to życie wieczne. Ale jak wygląda i co się w nim dzieje, trudno powiedzieć. Jan Paweł II w swoim cyklu katechez bardzo trafnie streścił biblijne wersety o zbawieniu. Pisze, że biblia traktuje niebo jako mieszkanie Boga. Trafiają tam ludzie, którzy żyli zgodnie z przykazaniami. Godziwe życie na Ziemi biblia określa mianem gromadzenia skarbów w niebie. O ile Apokalipsa św. Jana przedstawia wizję piekła, tak trudno szukać nieba jako obrazów namacalnych i fizycznych.

Islam

Muzułmanie wierzą, że podobnie jak w chrześcijaństwie - trafiamy do nieba za dobre uczynki i godziwe życie. Koran podkreśla, że nagrodą jest życie wieczne.

Będzie w nich to, czego dusze zapragną i czym rozkoszują się oczy. I będziecie przebywać tam na wieki.

Ale w przeciwieństwie do biblii chrześcijańskiej, koran uchyla rąbek tajemnicy i przedstawia, jak zbawienie miałoby wyglądać. Księga muzułmanów jasno mówi o uciechach cielesnych:

Będą tam hurysy o wielkich oczach, podobne do perły ukrytej – w nagrodę za to, co czynili

Zaprawdę, stworzyliśmy je w sposób doskonały i uczyniliśmy je dziewicami, kochającymi, jednakowego wieku – dla tych po prawicy.

Wiele słyszymy o rzekomych 72 dziewicach czekających na muzułmanów żyjących zgodnie z zasadami swojej wiary. Koran nic o tym nie wspomina. Natomiast mówi się, że Prorok Muhammad wysnuł taką tezę. Warto zwrócić uwagę na sprzeczności pomiędzy rajem chrześcijańskim a islamskim. Z jednej strony duchowość, tajemnica, nagroda (ale żaden wierzący nawet nie myśli o jakichś dziewicach czy uciechach cielesnych). Z drugiej strony bardzo konkretna propozycja zabawy w islamskim niebie. Kontrastowe jest również pojęcie godziwego życia. Koran w pewnych momentach wręcz namawia do zabijania niewiernych. Chrześcijański dekalog skonstruowany jest w sposób, który również dla nie wierzących zawiera elementy moralnego życia, wyłączając przykazania dotyczące wiary w Boga, a wyróżniając "nie zabijaj" czy "nie kradnij".

Judaizm

Tutaj mogę jedynie powtórzyć to, co pisałem o piekle.

Z Judaizmem jest ten problem, że nie istnieje wiele dogmatów tak jak w Chrześcijaństwie czy Islamie. Żydzi żyją tu i teraz. Jedyny uznany pogląd to zmartwychwstanie dusz. Pozostałe wierzenia to przeróżne opinie i domysły. Mówi się, że istnieje Gehenna i Szeol. Oba miejsca nie są zbyt przyjemne. Grzeszna dusza trafia do gehenny - miejsca oczyszczenia. Można je porównać do katolickiego czyśćca. Szeol to miejsce pobytu zmarłych. Chociaż pobyt to za dużo powiedziane. Dusza trwa w bezsilności i nie jest w stanie podjąć żadnego działania. Po prostu, stagnacja. Niektórzy Żydzi wierzą też w obraz ognistego piekła, inni w demony, które panują po śmierci nad niegodziwą duszą. Jeszcze inni, że dusze grzeszników są po prostu niszczone. Poza dogmatem o zmartwychwstaniu, tematyka życia po śmierci dla Żydów jest mało istotna i pojmowana dowolnie. W swoim życiu doczesnych mają podążać ścieżką sprawiedliwości, aby spotkać się po śmierci z innymi sprawiedliwymi tego świata. Również z wyznawcami innych religii.

Brak uznanych dogmatów czyni tę religię wyjątkową i stanowi problematykę dla badaczy religii. Życie doczesne jest sprawą bardzo ważną. Tora nie porusza tematyki zbawienia, więc pozostają domysły. Dla Żydów to pewna furtka, gdyż mają prawo wierzyć w niebo jakie chcą, podobnie jak w piekło.

Buddyzm

Postrzeganie nieba i zbawienia w buddyzmie zależne jest od wyznania. Pisałem, że w buddyzmie istnieje aż 16 przerażających piekieł. W niektórych wyznaniach istnieje aż 26 niebios, w których mieszkają różni bogowie. Tu niebo nie trwa wiecznie, ba nawet życie bogów się kończy. Gdy to nastąpi dusza zgodnie z procesem reinkarnacji przechodzi w nową postać i trwa sansara, o której za chwilę porozmawiamy omawiając hinduizm. Tułaczka naszej duszy może się zakończyć jeżeli wypełni się karma. Wtedy wyznawca buddyzmu osiągnie swój główny cel - uzyska nirwanę. To stan, w którym człowiek jest wyzwolony od narodzin i śmierci. Dusza traci wszelkie blokady umysłu, jest odważna i pełna zaufania. Obraz nirwany jest jednak różnie interpretowany przez wyznawców buddyzmu. Jedni twierdzą, że to stan całkowitego spokoju, na wieki wolny od cierpienia. Inni uważają, że to stan uzyskania najlepszych właściwości umysłu, czyli miłości, radości i współczucia. Jeszcze inni twierdzą, że stan nirwany można uzyskać przez dobre uczynki w tylko jednym życiu. Jest również pogląd, który zakłada, że życie doczesne to sen poprzedzający stan nirwany. Na temat nirwany i zbawienia w hinduizmie istnieje wiele poglądów, pojęć i trudnych, filozoficznych wręcz definicji. Przedstawiam to w miarę skrótowo. Ta religia jest bardzo wielowątkowa i dosyć trudna do zrozumienia.

Hinduizm

Tutaj również mamy sansarę czyli nieustanną wędrówkę dusz oraz reinkarnację, czyli wcielanie się w różne byty. Takim bytem może być kamień, roślina, zwierzę czy człowiek. Za dobre uczynki przechodzimy w wyższe wcielenie. A ostatnie stadium reinkarnacji to zjednoczenie z Brahmanem - Bogiem. Tutaj także istnieje karma. Gdy ta zła się wyczerpie, czyli grzechy zostaną przebaczone, można zaznać "moksza" - co oznacza ostateczny koniec sansary.

Hinduski bóg Kryszna miał powiedzieć:

Kto wolny jest od złudzenia, fałszywego prestiżu i niewłaściwych związków, kto rozumie wieczne, uwolniwszy się od materialnej żądzy oraz dualizmu szczęścia i nieszczęścia, i kto – niezwiedziony – wie w jaki sposób podporządkować się Najwyższej Osobie, ten osiąga wieczne królestwo. Tej Mojej najwyższej siedziby nie oświetla słońce, księżyc, ogień ani elektryczność. Kto osiąga ją, nie powraca już nigdy do tego materialnego świata.

To religia bardziej łagodna i "mniej filozoficzna" od buddyzmu. Kara i nagroda to po prostu zmiana wcieleń z wyższego na niższy i odwrotnie. W zasadzie cała koncepcja wierzeń opiera się na reinkarnacji.

grafika: pixabay