Dogville - arcydzieło?

Witam.
Ten film był na mojej pilnej liście "nadrób już to wreszcie debilu" od nie pamiętam kiedy, ale z samego względu na to, ze film jest bardzo długi (trwa prawie trzy godziny) - zawsze gdy padał wybór co dzisiaj wieczorem obejrzeć, wolałem coś trwającego do maksymalnie 2 godzin, bo po prostu pragnąłem potem się zwyczajnie w miarę wyspać. Ostatecznie jednak się przełamałem - obejrzałem najważniejszy według samego Larsa von Triera film w jego karierze. Tutaj od razu zaznaczę, że warto było, ale jak bardzo?

Młoda dziewczyna Grace (Nicole Kidman) ucieka przez bandą gangsterów do pozornie spokojnego miasteczka o nazwie Dogville - tam znajduje ją młody pisarz o imieniu Tom (Paul Bettany), który na co dzień próbuje "być przywódcą i moralnym przewodnikiem" tamtejszej społeczności. Oboje szybko zakochują się w sobie, a Grace stara się zdobyć sympatię ludności miasteczka. Jednak gdy do miasta przybywa policja i wychodzi na jaw, że jest ona przez nich poszukiwana - mieszkańcy zaczynają wykorzystywać bohaterkę w coraz to okropniejszy sposób.

Cały film składa się z dziewięciu rozdziałów, a w całości duże znaczenie ma postać wszechwiedzącego narratora, który pełni rolę dosyć przydatnego "dopowiadacza" i niewątpliwie dodaje całości swojego specyficznego uroku.
Chyba jednak najciekawszym zabiegiem zastosowanym w tym dziele jest samo przedstawienie tego miasteczka, albo po prostu krótko mówiąc - scenografia. Budynki są to narysowane kredą kwadraciki/prostokąciki z małymi lukami oznaczającymi drzwi, krzaki to są dwa narysowane również kredą na podłodze prowizoryczne roślinki. Jedyną scenografią w tym filmie, są rzeczy które są używane w jakoś sposób przez aktorów - to jest chyba najoryginalniejszy scenograficzny zabieg w dziejach kinematografii i sam byłem zdziwiony, jak dobrze to działa.

Film dzięki temu że jest długi, ma masę treści oraz paletę barwnych i rozbudowanych postaci. Dzieło to mnie, jako człowieka, który przy bardzo długich filmach zasypia, nie przynudzało w żadnej chwili. Teraz zatrzymajmy się na samej treści - tutaj czapki z głów dla Larsa. Udało mu się stworzyć dzieło filmowe (chyba, bo jeszcze takie "Nimfomanki" przede mną) najgłębsze i najmądrzejsze w swoim dorobku z wybitną puentą. Czego tutaj nie mamy? Pod krytyką niby amerykańskiego społeczeństwa kryje się pytania niewiarygodnie uniwersalne - bo do czego jesteśmy zdolni, gdy mamy nad kimś kontrolę i najważniejsze - czy my tak naprawdę jesteśmy tak dobrymi ludźmi jak się nam wydaje i jak zachowamy się, gdy nasze "dobro" zostanie wystawione na próbę? Czy jesteśmy w stanie właśnie w chwilach próby dalej podążać za naszymi ideałami? Czy jesteśmy tak "cywilizowani", jak nam się wydaje? Wątpliwości co do takich, ale także do wielu innych podobnych kwestii serwuje nam tutaj von Trier.

Aktorzy radzą sobie wyśmienicie i tutaj trudno jest mi w jakiś sposób ten temat rozwinąć - każdy wycisnął z siebie maksimum, ciężko tutaj jakoś kogokolwiek wyróżnić, po prostu cud, miód i orzeszki. Chociaż film w do niemal końcówki niezbyt mnie chwycił, bo moim zdaniem skrajnie teatralna konwencja ograniczyła możliwości zobrazowania wielu mocnych momentów, które w normalnym filmie zmasakrowałyby widza dużo lepiej, to ostatecznie jest dziełem zostawiającym spore ślady w umyśle, wywołującym niemałe rozterki, co świadczy ewidentnie o jego wybitności.
Nie jest to może mój ulubiony film Larsa, w tej kategorii siedzi jednak na drugim miejscu, a zarazem znajduje się mocno w czołówce personalnie moich ulubionych filmów.