Niepostrzeżenie w morza urasta głębinie...

Nieprzewidywalność... To moim zdaniem najbardziej ekscytujący i najcenniejszy dla nas element obecny w naszym codziennym życiu. Nagle bez żadnego ostrzeżenia odbiera nam ona złudne poczucie kontroli naszego życia i wprowadza do naszej egzystencji gwałtowne uczucia takie jak min. strach, zaskoczenie, bezradność...

Pisałem kiedyś o drzeworytach japońskiego artysty Hokusaia, który stworzył przepiękny cykl prac zatytułowany 36 widoków na górę Fudżi. Jedną z najbardziej znanych prac tego artysty jest drzeworyt Wielka fala w Kanagawie (Kanagawa-oki nami-ura).

Przedstawia on olbrzymią falę wznoszącą się ponad trzema łodziami na morzu u wybrzeża Kanagawy. Inspiracją dla artysty mogło być w przypadku tej pracy zjawisko tzw. fali wyjątkowej, nazywanej również falą monstrualną lub falą fenomenalną. Badając zachowanie morza naukowcy stworzyli pojęcie fali znacznej - jej średnią wysokość ustalają na podstawie 1/3 wysokości grupy fal występujących w danym miejscu i okresie czasu na morzu. W wyniku wzajemnego oddziaływania mas wody nie każda fala ma taką samą wysokość i właśnie te wyższe fale określane jako fale znaczne, stały się punktem skalującym zjawisko fali wyjątkowej, która może być dwukrotnie wyższa od fali znacznej. Budują ją wzajemne, nieliniowe nakładanie się ciągów kilku fal oraz kumulacja związanej z tym zjawiskiem energii.

Człowiek wykształcony jest niedowiarkiem... Choć ludzie morza opowiadali o tym zjawisku to naukowcy traktowali te opowieści bardziej w kategorii legend marynistycznych niż faktów.

Ja pierwszy raz z pojęciem fali wyjątkowej spotkałem się przy okazji historii tajemniczego i do dziś niewyjaśnionego tragicznego zaginięcia trzech latarników z wyspy Eilean Mòr położonej w archipelagu wysp Flannana.

Jedna z hipotez tej tragedii mówi, że w grudniu 1900 roku podczas sztormowej pogody dwóch z latarników udało się do położonej obok latarni przystani by zabezpieczyć znajdującą się tam infrastrukturę techniczną. Trzeci latarnik, który pozostał w latarni zobaczył nadciągającą w kierunku wyspy wysoką falę miał podążyć na brzeg wyspy by ostrzec swoich towarzyszy... Nie zdążył... W wyspę miała uderzyć fala wyjątkowa, która zmyła do oceanu wszystkich trzech latarników. Jest to jedna z wielu hipotez na temat tej tajemniczej tragedii. O innych hipotezach warto poczytać w sieci ponieważ kilkakrotnie próbowano wyjaśnić co stało się tego grudniowego dnia na wyspie Eilean Mòr. Falę wyjątkową często uznaje się winną wielu innych do dziś niewyjaśnionych tajemniczych katastrof morskich, zachęcam do zgłębienie tego tematu poznacie wiele pasjonujących historii morskich.

W miarę upływu czasu i rozwoju technologicznego nauka pozyskała sprzęt, metody i technologię, która pozwoliła na badania nad zjawiskiem fali wyjątkowej. Mit marynistyczny stał się udowodnionym faktem. 1 stycznia 1995 u wybrzeży Norwegii fala ponad 20 metrowej wysokości uderzyła w platformę wiertniczą Draupner. Zdarzenie to zostało zarejestrowane i polecam obejrzeć je w sieci wyszukując video - Draupner Monster Wave. Naukowcy dokładniej zajmujący się tym tematem przeprowadzili dwutygodniowy program badawczy polegający na obserwacji powierzchni oceanu przez satelitę ERS-2-SAR. Wynik był jednoznaczny, satelita ujawnił w tym okresie wystepowanie na obserwowanym obszarze oceanu 25 fal o wysokości sięgającej powyżej 29,8 m.

W warunkach laboratoryjnych również zaobserwowano proces powstawania fali wyjatkowej. Polecam dostępne w sieci video Freak wave Created in lab mirrors Hokusai’s ‘Great Wave’ .

Dla mnie zjawisko fali wyjątkowej stało się odbiciem nieprzewidywalności w naszym codziennym życiu. Nikt nie jest w stanie przewidzieć kiedy nadejdzie fala wyjątkowa podobnie jak my tak naprawdę nie wiemy co może przynieść nam kolejny dzień.