Sokrates'in Ölüm Felsefesi / Socrates' Philosophy Of Death

Platon’un en ünlü eseri olarak bilinen Sokratesin Savunması’nı okumuş olmasak bile pek çoğumuz mutlaka duymuşuzdur. Kısaca hatırlamak gerekirse, Sokrates Atina gençlerine kötü örnek olmakla ve dinsizlikle suçlanmış, savunmasını yapmak üzere mahkemeye çıkarılmıştır. Sokrates’in kendisine özgü konuşma sanatıyla yapmış olduğu savunması ceza almasını değil hafifletmek, daha çok kışkırtıcı bir dil kullanması, hakkında idam kararı verilmesine neden olmuştur. Fakat Sokrates bu karara rağmen deyim yerindeyse Sokratesliğini bozmamış, ceza almamışçasına bir tavır sergilemiştir.

Even if we have not read Socrates’ Defence, known as Plato’s most famous work, we heard about it. In short, to remember; Socrates is accused of being a bad example of Athens youth and and being an atheist then he is brought to to court to make his defense. The argument that Socrates has done with his own art of speech has not led to the punishment but rather the use of a provocative language, leading to the decision of execution. But Socrates goes on being Socrates and acts like he have not get this punneshment even if this deision.

Derin üzüntüye boğulan karısı ve çocuklarına üzülmemelerini söyleyen Sokrates’e karısı; “Nasıl üzülmeyelim sebepsiz yere ölüm cezasına çarptırılmana?” diyerek karşılık vermişti. Sokrates bunun üzerine; “Suçlu olarak mı çarptırılsaydım, bunu mu tercih ederdiniz?” diyerek, verdiği cevapta aldığı cezayı bile isteye kabullenmiş olduğu anlaşılmaktadır. Üstelik çevresi aristokrat kesimle dolu olan Sokrates’e yardımcı olmak isteyen dostları onu para gücüyle şehirden kaçırmaya bile çalıştıklarında o bunu kabul etmemiş cezasını çekmek istemiştir. Ve o an geldiğinde son dileğini arkadaşlarına söylemişti; ‘’Asklepios’a (tıbbın, sağlığın tanrısı) bir horoz borcum var, bu adağı yerine getirin.’’ Dedikten sonra baldıran zehrini içerek hayatına son vermiştir.

Socrates said his wife who drowning in deep sorrow that do not be sad. And his wife replied him; “How we do not feel sad when you are getting punishment for no reason.” Then Socrates repied his wife; “Do you prefer that I get punnish for a reason.” And accepted his punnishment. Moreover, when his friends who wanted to help Socrates, who was full of aristocratic circles around him, even tried to kidnap him from the city, he did not accept that. And when time is up he told his friends his last wish; “I owe a cock to Asclepius (God of medicine and health), pay him my vow.” After that he drunk the hemlock and end his life.

Peki ya Sokrates’i ölüme kendi ayaklarıyla götüren ve hatta kendi elleriyle baldıran zehrini içiren şey neydi? Hali hazırda ilerlemiş yaşından dolayı ömrünün azaldığını düşünmesi mi? Yoksa Atina’ya karşı her zaman duyduğu vatandaşlık duygusundan ödün vermemesi mi? En gizemli yanı ise ölümü dahi kabullenmiş olduğu halde sağlık tanrısından neden bir iyileştirme adağı istemişti?

So what bring Socrates with his own foot to death and even make him drink the hemlock with his own hand? Is the answer his old age? Or his sense of citizenship to Athenian? And the most mysterious side is that why he vow to the God of Health?

Sokrates insanlığın en büyük gizemini bize ulaştırmak üzere onu zaman okyanusuna bırakmıştı: Ölüm bile bir iyileşme, son çareydi. Ancak başka bir yol kalmayınca gelen son çare!

Socrates left the most mystery of humanity to the time ocean to deliver us: Even death is a cure, last resort. But the last resort which is come when there is nothing else!

O, kendi ölüm sürecinin sıradışı koşullarının da etkisiyle daha önce asla çıkamadığı bir içsel bütünlük mertebesine ulaşmıştı. Kısacası, Sokrates, anlamak için ölümü kullanmıştır! O hayati anda, ölümün; iyileştirme yolunda atılan bir adımdan, bütünlük merdivenindeki yalnızca uzun bir basamaktan ibaret olduğunun farkına varmıştı. Bu onun son ve en büyük öğretisidir. Ölümün üstesinden gelememişti, ama en azından ölümü anlamak için yine ölümü kullanmıştı.

He had reached an extent of internal unity that had never been able to reach before under the influence of the extraordinary conditions of his own death process. In short, Socrates used death to understand! In this vital moment, he realized that death is a stair, which a step to the uplift path which in the integrity ladder. This is his last and greatest teaching. He could not overcome to the death, but at least he used the death against to understand death.