Scam ICO, Fake COIN, Sahte TOKEN NEDİR? (Bu yazıyı okumadan asla yatırım yapmayın!)- SİBERBANKAM

  ‘’Scam’’ İngilizce bir kelime. Sözlüğe yazdığımızda onlarca farklı yazım şekline sahip, ancak benzer anlamlarda karşılığı çıkıyor. Ülke olarak bu sözcükleri duymaya aşina olsak bile, genel olarak kulağa hoş gelmeyen; toplum vicdanına raptiyeler çakan kelimeler bunlar. Tureng isimli, kelime bazlı teknik çeviri sağlayan İngilizce- Türkçe sözlükte; karşımıza çıkan ilk anlamı ‘’Çevirmek’’ ama parantez içine ‘’Dolap’’ yazmayı unutmamışlar. Diğer popüler ve çok kullanılan anlamlarına bakınca; ‘’dolandırma’’, ‘’sahtekarlık’’, ‘’dümen’’, ‘’hortum’’ gibi şu an 20’li yaşlarda olan herkesin çokça duyduğu kelimeler.  Kripto para piyasasıyla bu kelimenin çakışmaması zaten anormal olurdu. ICO yani startup, fon toplama konusunu daha önceki yazımızda detaylı bir şekilde anlatmıştık. Birçok kaliteli firma yaptıkları işlere kripto parayı ve Blockchain teknolojisini dahil etmek için ICO düzenlenmiştir ve halen aktif ICO sayısı günden güne artmaktadır.  

Hatta başka bir çarpıcı bilgi verelim; ‘’2018 yılı ilk çeyreğinde ICO’lara yapılan yatırım 2017 yılının tamamından %118 daha fazladır. İlk çeyrekte toplamda 6.3 Milyar dolarlık yatırım toplanmıştır. (Kaynak: Coindesk )’’  

SCAM ICO Nasıl Anlaşılabilir? 

Takım İncelemesi: Bir şirketin kalitesini etkileyen en önemli şeylerden biri personel kalitesidir. ICO’larda da benzer durum söz konusudur. Proje takımının güçlü bir ekip olması, ekipten bir veya bir kaçının Blockchain teknoloji geçmişinin olması bir avantajdır ve bu sayede projenin değerlendirme hanesine 1 puan eklenebilir. Ancak takım üyelerinin profillerini incelerken biraz dikkatli davranmak, bilgilerin kaynağını da araştırmak gerekebilir. Linkedin platformu üzerinden; sahte fotoğraflar, sahte seminerler, abartılan fotoğraflarla profil oluşturmuş ve 2016 yılında 1 Milyon doların üzerinde bir fon toplamış olan ‘’OpAir’’ ekibi, belki de şu an emekliliğin tadını çıkarmaktadır.  

Whitepaper (Teknik Doküman ) İncelemesi: Whitepaperlar, projenin tüm detaylarının tanıtıldığı teknik dokümanlardır. Birçok sitede beyaz sayfa olarak çevirisi de mevcut ancak ‘’teknik doküman’’ daha doğru bir tabir. İçerik olarak, projenin ne amaçladığı, hangi teknolojileri ve altyapıları kullanacağı, çıkaracakları token veya coinin tüm detay bilgileri, takım üyelerinin tanıtımı ve detaylı özgeçmişleri, projenin yol haritası gibi spesifik bilgiler yer alır.  Önemli olan bu dokümanda yer alan bilgilerinin doğruluğu ve makul olmasıdır. Üretilecek tokenlerin büyük kısmının ICO’da satılması veya satılmayan tokenlerin yakılması konusu da önemlidir. Aksi takdirde tokenlerin büyük çoğunluğu takım üyelerinin kontrolünde olmakta ve olası fiyat yükselmesinde, takım üyeleri azar azar bu tokenleri satmaktadır. Bu konu token fiyatının sürekli düşmesine neden olur ve projenin zarar görmesine sebep olur.  

Proje Hedefleri: Yukarıda da değindiğimiz gibi; makul ve gerçekçi hedefler, sağlam bir yol haritası ve yol haritasına bağlılık. Bazı projelerin yol haritalarında, geçmişe dönük yapılanlar da anlatılır. Örneğin, şirket kurulumunu 2016’da gerçekleştirdik, ilk ürünümüzü 2017 başlarında tanıttık gibi bilgilere yer verilir. Bu bilgilerin araştırılması ve doğrulunun teyit edilmesi ICO yatırımcısı için önemlidir.  

Söylemler: Whitepaper incelemesi yapmış arkadaşlar iyi bilir. ‘’Disclaimer’’ yani ‘’Sorumluluk Reddi’’ kısımları çok detaylı hazırlanır ve muhtemelen bu kısımlar şirket avukatlarına hazırlatılıyor. Resmi bir dille; yaptığınız yatırımlarda tüm sorumluluk sizlere aittir, hatta batma ihtimalimiz, scam olma ihtimalimiz bile olabilir tarzında söylemler olabiliyor. Bu söylemler de çok ciddi bir şekilde incelenmelidir. Ayrıca, proje ekibinden herhangi biri aşağıda saydığım söylemleri kullanarak pazarlama yapmaya çalışıyorsa, kesinlikle bu projeden uzak durulmalıdır ve SCAM olma ihtimali yüksektir.  - Bitcoin’in en büyük rakibi olacağız. Kısa sürede Bitcoin’i, Ethereum’u geride bırakacağız.
- Bitcoin de bir zamanlar 50 centti.
- Üye getir para kazan, getirdiğin üye de yeni üyeler getirsin sen yine kazan (piramit sistemi) diyen coin veya tokenler.
- Biz kendi borsamızı kuracağız, o yüzden diğer borsalara girmiyoruz. Yazımızı sonlandırırken; Ethereum Kurucusu Vitalik Buterin’den bir alıntı yapalım. Vitalik; Scam ICO’lardan korunma yollarını soranlara aşağıdaki cümlelerle cevap vermiştir.  “İlk olarak üretilen tokenin/coinin ne amaçla kullanılacağına bakarım. Eğe bur token/ coin yerine Ethereum kullanılmış olsayd,ı proje daha kötü mü gidecekti?. Eğer cevabımız hayır ise ICO gerekli değildir.”  

Kaynak için: http://www.siberbankam.com/2018/05/05/scam-ico-fake-coin-sahte-token-nedir-bu-yaziyi-okumadan-asla-yatirim-yapmayin/