fyodor mihailoviç dostoyevski

En çok beğendiğim ve (zihnimde) tartıştığım yazarlardan biridir. Psikoloji biliminin çocukluk çağında romanlarında her türden kişilik bozukluğunu en ince ayrıntısına kadar tasvir etmiştir.

Sansasyonel bir kişiliktir ve fırtınalı bir yaşam sürmüştür. Yazarlığa büyük bir sadakatle bağlanmış ve edebiyatı adeta bir üst seviyeye taşımıştır. İnsancıklar, Beyaz Geceler, Kumarbaz, Ölü Evinden Anılar ve Yeraltından Notlar gibi görece erken dönemde yazdığı eserleri daha çok severim. Karamazov Kardeşler'i askerdeyken okumuştum, başlı başına bir mesaiydi. Delikanlı, Suç ve Ceza, Ecinliler gibi eserlerini diğer kitapları kadar sevmedim.

Dostoyevski bir Rus milliyetçisiydi ve yaşamının sonlarına doğru inançlı, koyu bir Hristiyan olmuştu. Böyle büyük bir dahinin milliyetçi muhafazakar görüşlere sahip olması her zaman ilgimi çekmiştir. Çok sık rastlanan bir durum değildir zira.

Dostoyevski oldukça tutkulu bir şahsiyetti, Kumarbaz ve Ölü Evinden Anılar kitaplarından anlaşıldığı üzere risk almayı seviyordu ve bazen ölçüyü kaçırdığı da oluyordu. Dostoyevski'nin büyüklüğü kanımca ruhundaki derin karanlığa bakabilme, bunu insanlarla paylaşabilme cesaretinden geliyor. Hırs ve tutkuları ile vicdanı arasında büyük bir çatışma vardı. Dini ve Tanrı'yı kendisini kontrol edebilmenin bir aracı olarak gördüğünü düşünüyorum.

Her türden kişilik özelliğinin uç noktaya taşınmış hallerine Dostoyevski romanlarında rastlamak mümkündür. Kendisi kayıtsız kalınabilecek bir aydın değildir.