තුංමංහන්දිය

අද අපි තුංමංහන්දිය චිත්‍රපටිය හා එහි සමාජ ආර්ථික දේශපාලන තොරතුරු ගැන ටිකක් කතා කරමු.

මේ චිත්‍රපටය තිරගත වෙලා තියෙන්නේ 1970 අවුරුද්දේ. මහගමසේකර විසින් අධ්‍යක්ෂණය කරන ලද මේ තුංමංහන්දිය චිත්‍රපටයේ තිරපිටපත ලියලා තියෙන්නෙත් ඔහු විසින්මයි. ඒ ඔහුගේම පොතක් වෙන තුංමංහන්දිය පොත පාදක කරගෙන. විසිවන සියවසයේ මුල් භාගයේ ශ්‍රි ලංකාවේ පිටිසර ගම්මානයක ජීවත් වූණ මිනිසුන්ගේ අව්‍යාජ ස්වභාවය හා සමාජ යථාර්ථය මේ චිත්‍රපටයෙන් නිරූපණය කරනවා.මේ චිත්‍රපටයේ කථකයා, ඒ කියන්නේ චිත්‍රපටයේ කතාව අපිට කියන කෙනා තමයි සිරිසේන. එයාගෙ ලොකු මාමාගෙ නම අබිලිං සිංඤෝ එයා සාම්ප්‍රදායික කලාකරුවෙක්. එයා ගමේ ඉන්න ගොඩක් හොද කෙනෙක්. මෙයා කාගෙවත් තරාතිරම නොබලා හැමෝටම උදව් උපකාර කරනවා. ඒ වගේම ගමේ මඟුල්, අවමඟුල්, පිරිත්, පින්කම් වලදී ලාභ අපේක්ෂාවෙන් තොරව උදව් උපකාර කරනවා. මේ නිසා ම ඔහුට නිශ්චිත ආදායම් මාර්ගයක් නෑ. ඒකට හේතුව ඉතින් සැරසිලි කරලා දෙනවට සල්ලි දුන්නත් මෙයාගෙ තියෙන මනුස්සකමට මෙයා එපා කියනවා. සිරිසේනගේ පොඩිමාමා වන සේතං සිංඤෝ නම් අබිලිං ට වඩා හාත්පසින්ම වෙනස්. එයා හැම දෙයක්ම තීරණය කරන්නේ මුදල් මත. එයාගෙ එකම බලාපොරොත්තුව තමා මුදල් හම්බකරලා රැස් කරන එක. එයාගෙ බිරිදත් එයා වගේම හරි ලෝබ එක්කෙනෙක්. ගැලපෙන අයමයි හම්බවෙන්නෙ කියලා කතාවකුත් තියෙනවනෙ🤭.

මෙයා ගමේ අයට උදවු කරන එක කොහොම වෙතත් පවුලෙ අයටවත් කිසි උදව්වක් කරන්නෙ නෑ. කාට හරි උදව්වක් කරත් ඒ කරන්නෙ නම්බුනාම බලාපොරොත්තුවෙන් හරි ලාබයක් බලාපොරොත්තුවෙන් හරිතමා. මේ චරිත දෙක දිහා බැලුවම සිංහල ගැමි සමාජයේ අල්පේච්ඡ ස්වභාවය, සාමකාමී සහජීවනය,කලා කුසලතා තුළින් මතු කරන උතුම් මිනිස්කම ආදි මානව ගුණධර්ම හඳුනා ගැනීමට පුලුවන් වගේම, මුදල් මත වටිනාකම් නිශ්චය කිරීම හා ඉහළ සමාජ පන්ති කරායාමට දරන උත්සාහය නිරූපණය වෙනවා. ඒ වගේම නවීන වෙළෙඳ ආර්ථිකයෙන් ගම ආක්‍රමණය වෙද්දී ලංකාවේ පැරණි ගැමි සංස්කෘතියට එල්ලවන අභියෝගය මේ තුන්මංහන්දිය චිත්‍රපටය තුළින් හොදින් පෙන්නනවා. ගමේ මිනිස්සු තමන්ගෙ සැරසිලි කටයුතු වලට සාම්ප්‍රදායික ක්‍රම වලින් ඈත්වෙලා මේ අලුත් ක්‍රම තෝරා ගන්නවා. ඒකට ලොකු හේතුවක් තමා මේවා සාම්ප්‍රදායික සැරසිලි වලට වඩා ඉතා ඉක්මනින් කරන්න පුලුවන් වීම. මේ හේතුත් එක්ක නවීන සමාජ ක්‍රමය නිසා අබිලිං සිංඤෝගෙන් ගමට තිබුන වටිනාකම ක්‍රම ක්‍රමයෙන් අඩුවුණා. අබිලිං සිංඤෝ කළේ නවීන සමාජ, දේශපාලන ක්‍රමත් එක්ක තරගවදින එක නෙවේ, තමන්ගෙ කලා කටයුතු අකැමැත්තෙන් උනත් නතර කරන එක.මේ හේතු නිසා මත්පැන් භාවිතයටත් හුරු වූ ඔහු ඒ වගේ දවස්වල සීපද කියලා හිතේ තිබුණ දුක හා පසුතැවීම් කියනවා.ඒත් උදේ වෙද්දි එයාට කිව්ව දේවල් මතක නෑ. පස්සෙ එයා සල්ලි හොයන්න විවිධ රැකියා කරනවා. එයාගෙ කැමැත්ත නිසාම ට්වීටර් මඩුවකුත් පටන් ගන්නවා. මුලදි ආදායමක් හම්බුණත් පස්සෙ පස්සේ ප්‍රමාණවත් මුදලක් හම්බෙන්නෙ නෑ.

අවසානයේ එයාට ගමේ ටිකක් හිතවත් මණ්ඩාවල රාළහාමිගේ අල්ගමවත්ත මුර කරන්න යන්නෙත් තමන්ට ගැලපෙන රස්සාවක් ගමේ නැති නිසාත් සිරිසේනගේ අධ්‍යාපන කටයුතු වලට වියදම් කරන්න ඕනි නිසාත්. ඒ වගේම ඒ කාලෙ තිබුන දේශපාලන වටපිටාව ද යම්තාක් දුරට මෙම චිත්‍රපටයෙන් පෙන්නනවා. දේශපාලන හැලහැප්පීම් වලට සිරිසේන ගේ චරිතය භාජනය වන ආකාරයත් පෙන්නනවා.ලංකාව බ්‍රිතාන්‍ය යේ යටත් විජිතයක් වෙලා තිබුන නිසා 1970 වගේ වෙද්දි බටහිර සිරිත් විරිත් සම්පූර්ණයෙන්ම සමාජෙන් අයින් වෙලා ගිහින් නෑ. ඒ ආකල්පමය වෙනස නිසා ස්වදේශීය චින්තනය හා විදේශීය ච්න්තනය අතර සිදුවන දේශපාලනමය හැලහැප්පීම් මෙම චිත්‍රපටයේ විදුහල්පතිවරයා සහ පාසලට අලුතින් එන ජයසිංහ ගුරුතුමාගේ චරිත දෙක අතර ඝට්ටනයෙන් පෙන්නුම් කරනවා. ගමේ ඉස්කෝලේ අය ජාතික ඇඳුමෙනුත් සිරිසේන ඊට පස්සෙ යන නගරයේ ඉස්කෝලේ අය බටහිර ඇඳුමෙනුත් සැරසී සිටීම ඒකාලෙ තිබුන දේශපාලන වටපිටාවේ සංකේතවත් කරනවා. සමාජ ආර්ථික තොරතුරු ගැන කතා කරොත් ඒ කාලෙ නාගරික සමාජයට වඩා ගැමි සමාජයේ බෙදාහදා ගැනීමේ පුරුද්ද තියෙනවා සහ ඒ සමාජ තත්ත්වයත් එක්ක හැම දෙයකටම සල්ලි වියදම් කරන්නෙ නැතිව තව කෙනෙකුගෙන් ඉල්ලාගත් දෙයකින් තමාගේ අවශ්‍යතා පිරිමසා ගැනීමට ගැමියන් පුරුදුවෙලා තියෙන විදිහ සිරිසේනගේ චරිතයෙන් මෙම චිත්‍රපටයේ පෙන්නුම් කරනවා. ඒ වගේම මේ කාලෙ සමාජයේ පංතිභේද, කුලභේද විශාල වශයෙන් තිබිලා තියෙනවා. මේ චිත්‍රපටයේ මධ්‍යම පංතිය නියෝජනය කරන රාළහාමි, සේතං සිංඤෝ වගේ අයගෙ ගෙවල් උලු සෙවිලි කරලා තියෙනවා වගේම ගමේ සිරිසේන වගේ අයගෙ ගෙවල් මැටියෙන් හදලා පොලාඅතු සිවිලි කරපු ඒවා. සාමාන්‍ය මිනිසුන් ගමන් යන්න ගොන් කරත්ත හරි පාපැදි හරි පාවිච්චි කරද්දී සමාජ තත්වවෙන් ටිකක් ඉහළ අය ලොරි වගේ වාහන මේ කාලෙ පාවිච්චි කරා. මේවා මගින් ඒ කාලේ පංති විශමතාවය හොදින් පෙන්නනවා.ඒ වගේම අබිලිං සිංඤෝ සහ පොඩි මෑණිකෙට විවාහ වෙන්න බැරි වෙන්නෙත් පංති හා කුලභේද නිසා.

මේ චිත්‍රපටය තෝරා ගත් ගැමි චරිත කිහිපයක් හා අවශේෂ චරිත හරහා පිටිසර ගම්මානයක වගතුග හා එහි මිනිසුන්ගේ චරිත ස්වභාවය විවරණය කරනවා. මෙය ලොකු මාමාගේ චරිතය සිය බෑණාගෙන් දෑසින් කියා පෙන්වන චිත්‍රපටයක්. සිරිසේනගේ ළමාකාලය තුළින් ඔහුගේ අව්‍යාජ ස්වරූපය හා සම්පූර්ණ නිදහස භුක්තිවිඳි චරිතයක් බව පෙන්නුම් කරනවා.ලොකුමාමාගේ බලාපොරොත්තුව සිරිසේන චිත්‍රශිල්පියෙකු කරවීම ඒත් පොඩි මාමා කැමති ඔහු ඉංග්‍රීසි උගත් ලිපිකරුවෙකු වෙනවා දකින්න. සිරිසේන තමන්ගෙ ලොකු මාමගේ ආභාෂයත් අරගෙන කලා කටයුතු වලට යොමු වන ආකාරය මෙම චිත්‍රපටය තුළින් පෙන්නුම් කරනවා. ඒ වගේම සකලවිධ කුසලතාවන්ගෙන් පිරුණු ගැමි කලාකරුවන්ගේ වඳ වී යාම ලොකු මාමා සහ ඔහුගේ මරණය තුළින් සංකේතවත් කරනවා. ගමේ අනිත් අයගේ මඟුල් අවමඟුල් පිරිත් පිංකම් වලදී නැතිවම බැරිවූ චරිතයක් වුණ අබිලිං සිංඤෝ මැරුණට පස්සෙ ඔහු වෙනුවෙන් ගමේ කිසිම තොරණක්වත් සැරසිල්ලක්වත් ඉදිවෙන්නෙ නෑ. ඔහුගේ මරණ දැන්වීම පවා අඳින්නේ බෑනාවුන සිරිසේන. ගැමි සමාජය නාගරික ආභාෂයට නතුවන ආකාරයත් ගැමියාසතු පොදු සාරධර්ම වියැකීයන ආකාරය සහ ගැමි කලාකරුවන් මුහුණ දුන් ඛේදනීය අත්දැකීම් මෙම චිත්‍රපටය තේමා කරගෙන තියෙනවා. සිරිසේන ගමේ නැතිබැරි පවුලක ඉපදී මධ්‍යම පාන්තික සමාජ තලයෙන් කොන් වී ගියත් තමාගේ අරමුණු ඉටුකර ගනිමින් දස්කම් ජයග්‍රහණ හරහා කෙසේහෝ ලොකුමාමගේ අපේක්ෂා ඉටු කිරීම පෙරදැරි කරගෙන පාරම්පරික උරුමයන් ද රැක ගනිමින් නාගරික ජීවිතයට යාමට මාර්ගයක් සාදාගන්නා ගන්නා ආකාරය මෙම තුංමංහන්දිය චිත්‍රපටය තුළින් පෙන්නුම් කරනවා.
එහෙනම් අපි අදට මෙතනින් නවතිමු. තවත් ආටිකල් එක්කකින් ඉක්මනට ම හම්බවෙමු.