Gdzieś to już [chyba] słyszałem... czyli inspiracje, plagiaty, zapożyczenia vol. 1

preesence (53)in #muzyka • 6 years ago (edited)

Gdybym miał zdefiniować siebie, to jestem osobą poszukującą, zarówno w kwestiach osobistych jak i zawodowych. Także wśród moich pasji jakimi są i muzyka i siatkówka. Szukając swojego miejsca na Steemit wpadłem na pomysł pociągnięcia wątku, który swego czasu był już spopularyzowany m.in. przez radio RMF FM czy YouTube - mowa o programach Gdzieś to już Słyszałem oraz KtoSkopiował. W skrócie: muzyczne inspiracje, podobieństwa, słynne i mniej słynne afery plagiatowe, sample, interpolacje czy zapożyczenia. Poparte wypowiedziami muzyków i subiektywne zdanie. Minimum 2 razy w tygodniu po 5-6 przykładów - oczywistych jak i tych mniej, zarówno z kręgu muzyki rockowej jak i metalowej, hip-hopowej, klasycznego popu i nie tylko. W skrócie - zapraszam na pierwszą odsłonę.

1. Jay-Z - Roc Boys (And the Winner Is...) [2007] -> Menahan Street Band - Make the Road by Walking [2006]

Hip-hop od zawsze kojarzy się z często bezprawnymi zapożyczeniami utworów innych artystów - to temat rzeka. W 2007 roku Jay-Z wydaje album zatytułowany American Gangster, który zainspirował zresztą film o tym samym tytule opowiadający historię Franka Lucasa, jednej z ikon gangsterskich lat. 70. To na tym albumie znalazł się kawałek Roc Boys (And the Winner Is...), do którego powstał zresztą teledysk, w którym artysta wciela się w postać zainspirowaną przez Lucasa. Z racji tego, że przenosimy się w czasie do lat 70. to i muzycznie całość okraszona jest znakomitym samplem, gdzie wykorzystane są instrumenty dęte, których soul'owo-jazzowy klimat świetnie współgrają z tematyką. Jak się okazuje cała ta partia zapożyczona jest z utworu Make the Road by Walking, zespołu Menahan Street Band. Zespół instrumentalny powstał w 2007 roku, w Nowym Jorku i jego kompozycje utrzymane są w stylistyce funkowej, jazzowej oraz soulowej. Sam utwór nadał tytuł debiutanckiemu albumowi grupy, który ukazał się w 2008 roku.

2. Led Zeppelin - Stairway to Heaven [1971] -> Spirit - Taurus [1968]

Zaraz, zaraz. Miało nie być zbyt oczywistych przykładów. No tak, ale wszystko się wyjaśni w następnym punkcie... O tej aferze słyszał chyba cały świat. Gdy w 2014 roku prawnicy reprezentujący spadkobierców zmarłego Randy'ego Californii gitarzysty grupy Spirit założyli sprawę w sądzie o to, że grupa Led Zeppelin tworząc legendarną balladę wykorzystała motyw z wstępu do kompozycji Taurus na nowo rozgorzała dyskusja dot. tego jak cienka jest granica inspiracji w muzyce. W szczegóły nie będę wchodzić, jak dla mnie progresja akordów w obu kompozycjach jest zbliżona, ale nie nazwałbym bezpośrednim plagiatem kompozycji Page'a. Oficjalnie sąd oddalił wniosek prawników. Jako ciekawostkę podam fakt, że obie grupy koncertowały razem pod koniec lat 60.

3. Led Zeppelin - Stairway to Heaven [1971] -> Czesław Niemen - Bema Pamięci Żałobny Rapsod [1970]

"Teraz to już chyba zwariował" pomyśli pewnie część z czytelników gdy przeczyta punkt nr 3 dzisiejszej odsłony. Czesław Niemen napisał kapitalną muzykę do wiersza Cypriana Kamila Norwida zatytułowanego Bema Pamięci Żałobny Rapsod. Napisał ją zresztą, zmotywowany trochę przez Wojciecha Młynarskiego. Monumentalna, rozbudowana organowa kompozycja niesamowicie dopasowana i oddająca charakter wiersza. Pierwsze linijki wiersza pojawiają się po prawie 8 minutach - Czemu, cieniu, odjeżdżasz, ręce złamawszy na pancerz, Przy pochodniach, co skrami grają około twych kolan?. I później, bardzo podobna melodia do intra ze Stairway to Heaven zagrana zostaje na klawiszach. Nie wiem, może tylko ja słyszę to podobieństwo. Nie sądzę, żeby Panowie z Led Zeppelin bezpośrednio mieli okazję słyszeć ten utwór i nim się inspirować. Ale, z drugiej strony Niemen był wtedy już znany na Zachodzie, więc kto wie?

(ok. 8:17 pojawia się ta melodia)

4. Tede - Dyskretny Chłód [2001] -> Zdzisława Sośnicka - A kto się kocha w Tobie ? [1979]

Kontynuując wątek polski, teraz przykład tego jak znakomita big bandowa kompozycja może być znakomitą podstawą do hip-hopowego utworu. Raper Tede, tworząc materiał na swój debiut nierzadko sięgał po klasyczne polskie utwory, ale o tym będzie jeszcze okazja pisać, więc na razie skupię się na Dyskretnym Chłodzie. Już sam chwytliwy motyw Samochody, restauracje i dyskretny chłód to wycięty fragment utworu A kto się kocha w Tobie w wykonaniu Zdzisławy Sośnickiej. Także powtarzający się zapętlony gitarowy riff to zapożyczenie z wstępu do piosenki Sośnickiej. Oryginalnie ta piosenka autorstwa Andrzeja Korzyńskiego (muzyka) i Bogdana Olewicz (słowa) znalazła się na longplayu Odcienie samotności.

5. Marillion - Blind Curve [1985] -> Pink Floyd - Comfortably Numb [1979]

Ostatni punkt odsłony pierwszej poświęcam przedstawicielom mojego ulubionego gatunku muzycznego oraz zespołowi, który ostatnimi czasy często gości w moim odtwarzaczu. To, że Marillion stworzył podwaliny pod reaktywację umierającego poniekąd rocka progresywnego w latach 80. to jedno. To, że główną inspiracją dla Marillion była grupa Genesis to osoby bardziej związane z tym środowiskiem też wiedzą. Na albumie Misplaced Childhood brytyjski zespół zbliżył się w jednej kompozycji do grupy Pink Floyd. Oczywiście o plagiacie czy zapożyczeniu nie można tutaj mówić, jednak pierwsza część kompozycji Blind Curve jeśli chodzi o linię gitary i klawiszy jest zbliżona (identyczne akordy) do partii, które wybrzmiewają w kulminacyjnym punkcie utworu Comfortably Numb z albumu The Wall grupy dowodzonej przez Rogera Watersa. Warto zwrócić uwagę na fakt, że w momencie nagrywania albumu przez Marillion zespół Pink Floyd był rozwiązany, tak więc celowe lub zupełnie przypadkowe odwołanie do tych tuzów jest ciekawym smaczkiem, który mnie zbliżył do tego zespołu.