Airconditioning System အ​ေၾကာင္​းသိ​ေကာင္​းစရာ

အားလံုးမဂၤလာပါခင္​ဗ်ာခုလိုပူအိုက္​တဲ.ရာသီအတြက္​ဗဟုသုတအျဖင္​့သိသင္​့တဲ.ပစၥည္​း​ေလးတစ္​ခုအ​ေၾကာင္​း​ေျပာျပျခင္​ပါတယ္​ခင္​ဗ်။
အဲဒါက​ေတာ့Airconditioning System အ​ေၾကာင္​းဘဲျဖစ္​ပါတယ္​ခင္​ဗ်။

Airconditioning Systemဆိုသည္​မွာ
အခန္းတစ္ခန္းေနရာတစ္ေနရာကအပူေတြကိုစုပ္ယူၿပီး
ဲ့ေလထုထဲကိုစြန္႔ပစ္တဲ့စနစ္တစ္​ခုျဖစ္​ပါတယ္​ခင္​ဗ်။
အဲဒါေၾကာင့္Airconဆိုတာ ေလေအးေပးစက္မဟုတ္ပါ အပူစုပ္ထုတ္စက္ Heat absorbing and rejecting machine လို႔ေခၚဆိုႏိုင္ပါတယ္။
Airconditioning System သည္​အခန္​းတြင္​းအပူခ်ိန္​ကိုထိန္​း​ေအး​ေန​ေအာင္​လုပ္​​ေပး သည္​့အျပင္​​ေအာက္​ပါတို.ကိုလဲလုပ္​​ေဆာင္​​ေပးပါသည္​။
၁ အခန္းရဲ႕အပူခ်ိန္ကိုမ်ွတေအာင္ထိန္းသိမ္းျခင္း
(Temperature)
၂ အခန္းရဲ႕စိုထိုင္းဆနဲ႔ေရေငြ႕ပါ၀င္မႈကိုထိန္းသိ္မ္းျခင္း(Humidity & moisture content control)
၃ ေလရဲ႕စီးဆင္းမႈ့ကို သက္ေသာင့္သက္သာျဖစ္ေအာင္
လိုသလိုထိန္းခ်ဳပ္ျခင္း(Air flow)
၄ ေလရဲ႕သန္႔႐ွင္းမႈ့ (Cleaness of air)ကို ထိန္းညႇိျခင္းေတြ ကိုပါတၿပိဳင္တည္း လုပ္ေဆာင္ေပးပါတယ္​ခင္​ဗ်ာ။
Airconditioning System ေတြရဲ႕ လုပ္ေဆာင္နိုင္မွုပမာဏ
ကို တိုင္းတာရာမွာ နိုင္ငံတကာမွာေတာ့
Ton of refrigeration (RT) နဲ႔တိုင္းတာေလ့႐ွိပါတယ္။
Aircon တစ္တန္စက္ (1.5HP)
ဆိုတာသုညဒီဂရီ စင္တီဂရိတ္(0'C)အပူခ်ိန္႐ွိေနတဲ့ေရခဲ
တစ္တန္ကို24နာရီအတြင္းေရအျဖစ္လံုးဝေျပာင္းသြားဖို႔ကိုေပးရတဲ့ အပူပမာဏနဲ႔ညီတဲ့အပူကိုအခန္းထဲကေန၂၄နာရီအတြင္းစုပ္ထုတ္ႏိုင္ စြမ္း႐ွိတယ္​လို.အဓိပၸါယ္​ဖြင္​့ဆိုႏိုင္​ပါတယ္​။

ေရခဲတစ္ေပါင္အတြက္ဆိုရင္ အပူခ်ိန္ပမာဏ144 Btu (British thermal unit)ၿဗိတိသ်ွသံုးအပူခ်ိန္တိုင္းယူနစ္ လိုပါတယ္။ေရခဲတစ္တန္ ေပါင္2000အတြက္အပူပမာဏ 144x2000=288000 Btu /24 hourျဖစ္ပါတယ္။တစ္နာရီအတြက္ဆိုရင္ေတာ့ 288000/24 ျဖစ္တဲ့အတြက္ 12000 Btu/hour ရပါလိမ့္မယ္။အဲဒါကို
တစ္တန္စက္လို႔ေခၚပါတယ္။ဆိူလိုတာက အခန္းထဲမွာ႐ွိေနတဲ့ အပူေတြထဲကေန Airconတစ္နာရီေမာင္းရင္ အပူပမာဏ 12000Btu ေလ်ာသြားမယ္လို႔မွတ္​ယူႏိုင္​ပါတယ္​။
Aircon one ton စက္ကို ေဖာ္ျပရာမွာ
ႏိုင္ငံနဲ႔ထုတ္လုပ္သူေတြအလိုက္ ေစ်းကြက္မွာ
အျခားယူနစ္ေတြနဲ႔လည္းသတ္မွတ္ေခၚေဝၚၾကပါေသးတယ္။
စက္ရဲ႕စြမ္းအားတန္ကိုသိခ်င္ေတာ့ သူရဲ႕ Name plate
မွာ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ ယူနစ္တခုခုနဲ႔ေရးထားတာကိုၾကည့္ၿပီး
တစ္တန္ႏႈန္းနဲ႔ျပန္စားလိုက္ရင္ စက္ရဲ႕တန္ပမာဏကိုသိႏိုင္ပါတယ္။

1 Ton of refrigeration =1.5 H.P in Electric Power
1 Ton of refrigeration = 12000 Btu /hr
1 Ton of refrigeration =3.5 kW (Heat Kilo Watts)
1 Ton of refrigeration =3024 KCal(Kilo-calories)

Airflowကိုေအာက္ပါအတိုင္း မွန္းၾကည့္ၿပီးအၾကမ္းဖ်င္းတန္ခ်ိန္ကို သိႏိုင္ပါတယ္
1 Ton of refrigeration =400 CFM ( airflow)
ြAirconditioning Systemအတြက္​အဓိကပစၥည္းမ်ားကို​ေလ့လာၾကည္​့လ်င္​​ေအာက္​ပါအတိုင္​း​ေတြ.ရမွာျဖစ္​ပါတယ္​

(၁)အဓိကအစိတ္အပိုင္းမ်ား (Main components)
(၂) စနစ္အကူပစၥည္းမ်ား(Auxiliary devices)
(၃)ကာကြယ္ေရးပစၥည္းမ်ား(Protective Devices)
မ်ားဆိုၿပီး (၃)မ်ိဳးပါဝင္ပါတယ္။
အဓိကအစိတ္အပိုင္းအေနျဖင့္ (၄)ခုပါဝင္ပါတယ္
-Compressor
-Condensing Unit or Outdoor Unit
-Expansion Unit
-Evaporator or Indoor Unit )
Compressor က​ေတာ့ဖိသိပ္​​ေလျဖစ္​​ေပၚရန္​ျပဳလုပ္​​ေပး​ေသာအပိုင္​းပါ Condensor သို.မဟုတ္​ Outdoor unitက​ေတာ့အပူကိုစြန္​.ထုတ္​မူပိုင္​းျဖစ္​ပါတယ္​ Expansion unit က​ေတာ့ဖိအား​ေလ်ာ့ပိုင္​းျဖစ္​ပါတယ္​ Evaporator or indoor unit က​ေတာ့အ​ေငြ.ပ်ံအပူစုပ္​​ေပး​ေသာအပိုင္​းျဖစ္​ပါတယ္​။
2C 2E လို႔အလြယ္မွတ္သားႏိုင္ပါတယ္။
အဓိကအစိတ္အပိုင္းေတြရဲ႕ စုေပါင္းအလုပ္လုပ္ပံု Refrigeration Cycle က​ေတာ့​ေအာက္​ပါအတိုင္​းျဖစ္​ပါတယ္​

(1)Evaporator ရဲ႕ အဓိကလုပ္ေဆာင္ခ်က္ကေတာ့ အခန္းထဲကအပူကိုစုပ္ယူဖိူ႔ပါ။
Evaporator ထဲမွေရာက္ေနတဲ့ Refrigerant လိူ႔ေခၚတဲ့
အဲကြန္းဂက္စ္ဟာ ကအခန္းထဲကပံုမွန္အားျဖင့္ရွိေနတတ္တဲ့ အပူခ်ိန္
85'F ကေန 95'Fေလာက္ ၾကားကအပူခ်ိန္ထက္
ေအးတဲ့ 40'F ဝန္းက်င္ရွိတဲ့အရည္အေျခအေနပါ ။ Evaporator သိုမဟုတ္IndoorUnitမွာတပ္ထားတဲ့ပန္ကာကအခန္းထဲကေလကိုစုပ္ယူၿပီး သူ႔ကိုျဖတ္သြားတဲ့အခါ ေလထဲမွာပါတဲ့ အပူကို အပူဖလွယ္နိယာမအရ ေၾကးပိုက္နဲ႔ဆူးေတာင္ေတြကတဆင့္ ဂက္စ္ကစုပ္ယူလိုက္ပါတယ္။အဲဒီအခါ အဲကြန္းဂက္စ္ဟာ
အရည္ကေနအေငြ႕ျဖစ္သြားပါတယ္။ဒါေပမယ့္အပူခ်ိန္ကေတာ့ 40'F ဝန္းက်င္ကေန အမ်ားႀကီးေျပာင္းလဲမသြားပါဘူး။အဲဒီဂက္စ္အေငြ႕ဟာအပူကို စုပ္ယူၿပီး 40'Fအေနနဲ႔ပဲ ကြန္ပရက္ဆာ (Compressor)ဆီကိုသြားပါတယ္။

(2) Compressor(ကြန္ပရက္ဆာ)
သူရဲ႕အဓိက တာဝန္ကေတာ့ Evaporator သိူ႔ Indoor Unit ကေနအပူသယ္လာတဲ့ 40' F အပူခ်ိန္ရွိတဲ့ ဂက္စ္ကို
ဖိအားထပ္ျမႇင့္ၿပီး အပူခ်ိန္တိုးေစဖို႔ပါ။ဘာ့​ေၾကာင္​့့အပူခ်ိန္ တိူုးေစရသလဲဆိုေတာ့ ပတ္ဝန္းက်င္ အခန္းျပင္ပ အပူခ်ိန္က 80'F အထက္ရွိေနခ်ိန္မွာ 40'F အပူခ်ိန္သာရွိေနတဲ့ ဂက္စ္ကေန ပတ္ဝန္းက်င္ကို အပူစြန္႔ထုတ္ဖို႔ မျဖစ္ႏိုင္လို႔ပါ။အပူဆိုတာ စြမ္းအင္သေဘာအရ ျမင့္ရာကေန နိမ့္ရာကိုပဲေျပာင္းလဲ
စီးဆင္းလို႔ရလို႔ပါ။အဲဒီအတြက္ Evaporator ကေနတဆင့္
အခန္းထဲကအပူစုပ္လာတဲ့ဂက္စ္ဟာ အပူစုပ္လာေပမယ့္
အရည္ကေနအေငြ႕ကိုေျပာင္းလိုက္တဲ့အခ်ိန္မွာ သူ႔ရဲ႕အပူကိုသံုးလိုက္ရတဲ့အတြက္ အပူခ်ိန္တိုးမလာပဲ
ကြန္ပရက္ဆာအဝင္မွာ 40'F ဝန္းက်င္ပဲသာရွိေနပါတယ္။
အဲဒီအပူခ်ိန္နဲ႔ပတ္ဝန္းက်င္ကျမင့္ေနတဲ့အပူခ်ိန္ 80'Fထဲ
ကိုစြန္႔ပစ္လို႔မျဖစ္ႏိုင္တဲ့အတြက္ ကြန္ပရက္ဆာကေန
အဲဒီဂက္စ္ေငြ႕ကို ဖိအားျမႇင့္ၿပီးအပူခ်ိန္ျမင္ေအာင္ လုပ္ေပးတာပဲျဖစ္ပါတယ္။ကြန္ပရက္ဆာကထြက္သြားရင္ ဂက္စ္ရဲ႕ အပူခ်ိန္ဟာ 105'Fအထက္ရွိသြားလို႔ ပတ္ဝန္းက်င္အပူခ်ိန္ထက္ ျမင့္သြားပါၿပီးအဲဒီဂက္စ္အေငြ႕ဟာ Condensor သို႔မဟုတ္ Outdoor လို႔ေခၚတဲ့အပူထုတ္တဲ့ စနစ္ထဲေရာက္သြားပါၿပီ။

(3)Condensor or Outdoor Unit ္ရဲ႕အလုပ္က Evaporator or Indoor သို႔ အေအးကြိုင္ကေန စုပ္လာတဲ့အပူကို ကြန္ပရက္ဆာ ကအပူခ်ိန္ထပ္ျမႇင့္ၿပီးေရာက္လာတဲ့ အခန္းထဲကအပူကိုေလထုထဲကိုစြန္႔ထုတ္ေပးဖို႔ပါ။
ကြန္ပရက္ဆာကေရာက္လာတဲ့ ဂက္စ္အေငြ႕ဟာ
105'F အပူခ်ိန္ရွိပါတယ္။အဲဒီဂက္စ္က Outdoor သို႔မဟုတ္ အပူကြိုင္ထဲေရာက္လာခ်ိန္မွာ Outdoor
Fan ကတဆင့္ အျပင္ကေနအပူခ်ိန္ 85'Fဝန္းက်င္ရွိတဲ့ေလကို စုပ္ ကြိုင္ကိုျဖတ္ေစၿပီးအပူကိုစုပ္ယူေစပါတယ္။အဲဒီအခါ ကြိုင္ထဲကဂက္စ္ရဲ႕အပူဟာ​ေၾကးပိုက္ ဆူးေတာင္ကေနတဆင့္ အျပင္ေလထဲကိုပါသြားပါတယ္။အဲဒါေၾကာင့္ Outdoor Unitကထြက္တဲ့ေလဟာပူေနတာေတြရပါလိမ့္မယ္။
အဲဒါဟာ ခန္းထဲကပါလာတဲ့အပူကိုစြ႕န္႔ထုတ္ေနတာပါ။
အဲဒီအခါ 105'F အထက္ရွ္ေနတဲ့ဂက္စ္အေငြ႕ဟာ
ပတ္ဝန္းက်င္ေလထုရဲ႕ 80'F ေလေအးေၾကာင့္
အရည့္အျဖစ္ေျပာင္းလဲသြားပါတယ္။အပူအေငြ႕ကိုအေအးခံရင္ အရည္ျဖစ္ပါတယ္။အဲဒီအရည္ဟာ 80 'Fေလာက္ထိ ိေလ်ာ့က်သြားၿပီး
ဖိအားေလ်ာ့ အပိုင္း Expansion Unit ဆီကို ​ေရာက္​သြားပါတယ္။

(4)Expansion Unit or pliti Type အဲကြန္းေတြမွာ
Capiliary tube လို႔ေခၚတဲ့ ဖိအားႏိွမ့္အပိုင္းရဲ႕ အဓိက
ေဆာင္ရြက္ခ်က္ကေတာ့ Condensor သိူ႔မဟုတ္
Outdoor Unit ကလာတဲ့ 80'F ေလာက္အပူခ်ိန္နဲ႔ ဖိအားျမင့္အရည္ကို ဖိအားနိမ့္ေအာင္လုပ္ၿပီး အပူခ်ိန္
နိမ့္သြားေအာင္ေျပာင္းေပးလုပ္ေပးတာပါ။
စနစ္ထဲမွာရွိတဲ့ဂက္စဟာ ဖိအားႏိွမ့္ခံရရင္ သို႔မဟုတ္ ဖိအားအေလၽွာခံရရင္ အပူခ်ိန္ေလ်ာ့သြားတာပါပဲ။
Outdoor Unit သို႔မဟုတ္ အပူကြိုင္ကလာတဲ့
ဖိအားျမင့္အရည္ကို ပိုက္က်ဥ္းေလးထဲကိုအရွည္ႀကီးျဖတ္ခံလိုက္ရရင္ သို႔မဟုတ္ ၾကားထံမွာ အပ္ထိပ္ေလာက္ရွိတဲ့ ပိုက္ကေလးျဖတ္ဆက္ခံလိုက္ရရင္ ဟိုဖက္လဲေရာက္ေရာ
ဖိအားနိမ့္ၿပီး အပူခ်ိန္ကလည္း 80'F ဝန္းက်င္ကေန
40'F ဝန္းက်င္ေအာက္ေရာက္သြားၿပီး အရည္အျဖစ္နဲ႔ပဲ
Evaporator သို႔မဟုတ္ Indoor ကြိုင္ဆီကို ျပန္ေရာက္သြားၿပီး
Refrigeration Cycle အစက​ေနျပန္​လည္​ပတ္​​ေစပါသည္​။

​ေနာင္​လာမည္​့ post တြင္​ aircon ပၥည္​းအစိတ္​ပိုင္​းမ်ားအားလံုးအ​ေသးစိတ္​ ပ်က္​လ်င္​ဘယ္​လိုျပဳျပင္​ထိန္​းသိန္​းမလဲဆိုတာ​ေတြကို္​ကိုဆက္​လက္​​ေဖာ္​ျပ​ေပးသြားပါဦးမည္​ခင္​ဗ်ာ။အားလံုးစိတ္​ခ်မ္​းသာကိုယ္​က်န္​းမာျခင္​းနဲ.ျပည္​့စံုပါ​ေစဗ်ာ။

@kyawzaywin
MSC-235

Photo credit google img
Knowledge credit - facebook