[Zdarzyło to się...] 81 lat temu. Incydent na moście Marco Polo
Zdarzyło to się… 81 lat temu, incydent na moście Marco Polo w dniu 7-go lipca 1937 roku uznawany jest przez dalekowschodnich historyków za przyczynek i początek II wojny światowej, w rzeczywistości był to początek drugiej wojny chińsko-japońskiej, która toczyła się od 7-go lipca 1937 roku do 2-go września 1945 roku.
Oczywiście polscy i europejscy historycy zgodnie określają datę rozpoczęcia II wojny światowej na dzień 1-go września 1939 roku, kiedy to hitlerowskie Niemcy napadły na Polskę, pomimo mniejszych incydentów i zajęć terytorialnych Niemców, to właśnie inwazja Niemiecka na Polskę jest uznawana za początek światowego konfliktu.
Wróćmy do wydarzeń, które spowodowały konflikt na dalekim wschodzie. Na początek należy wytłumaczyć skąd Japończycy znaleźli się w pobliżu Pekinu. W 1931 roku zajęli Mandżurię i przekształcili ją w marionetkowe „niepodległe” państwo Mandżukuo z Puyi, ostatnim cesarzem z dynastii Qing, jako władcą. W następnym roku japońska Armia Kwantuńska wkroczyła do prowincji Rehe, co prawda chińska Armia Rewolucyjna próbowała odeprzeć atak, ale bezskutecznie i prowincja znalazła się w japońskiej strefie wpływów, w kolejnym roku pod pretekstem zabezpieczenia granic Mandżukuo, prowincja Rehe została włączona do tego państwa. Tym samym Japończycy kontrolowali obszar na zachód od Pekinu.
Japońska artyleria bombardująca twierdzę Wanping
Pod koniec czerwca 1937 roku Japończycy podwoili liczbę swoich wojsk w rejonie mostu Marco Polo, oficjalnym powodem były ćwiczenia armii japońskiej, które odbyły się na początku lipca. Na drugim końcu mostu znajdował się chiński garnizon w twierdzy Wanping, oczywiście Chińczycy z uwagą śledzili poczynania Japończyków.
Dowódca twierdzy pułkownik Ji Xingwen z zaskoczeniem przyjął telegram Japończyków z dnia 7-go lipca 1937 roku o zaginięciu jednego z żołnierzy armii cesarskiej, według strony Japońskiej miał on być przetrzymywany w twierdzy Wanping, dlatego też żądali umożliwienia wkroczenia do twierdzy celem przeszukania. Trudno stwierdzić jednoznacznie czy zaginięcie miało miejsce, czy nie był to fortel Japończyków do sprowokowania wroga. Świadczyć może o tym przygotowanie armii kwantuńskiej do ataku, gdyż w chwili wysyłania ultimatum do chińskiego pułkownika Ji Xingwen działa japońskiej artylerii były już wycelowane w twierdzę i gotowe do ataku.
Oczywiście pułkownik Ji Xingwen odmówił wstępu Japończykom do twierdzy, co poskutkowało rozpoczęciem bombardowania twierdzy przez armię kwantuńską, przed świtem piechota japońska ruszyła do forsowania mostu. „Oddziały japońskie sforsowały most i po południu zajęły spory fragment twierdzy, ale gdy nadciągnęły znaczne posiłki wojsk Kuomintangu, musiały się wycofać na zachodni brzeg, proponując podjęcie negocjacji.”
Chińscy żołnierze opuszczający twierdzę Wanping
Negocjacje były pod dyktando Japończyków, gdyż obwiniali chińczyków o incydent na moście Marco Polo, jak zwykło się nazywać tą potyczkę wojsk chińskich i japońskich. Prawda jest jednak taka, że Japonia była przygotowana na wojnę z Chinami i szukała w zasadzie tylko pretekstu, a sprowokowana sytuacja w okolicach twierdzy Wanping zdała się być idealną dla Japończyków jako powód do wypowiedzenia wojny. Z drugiej strony Chiny targane były wewnętrznymi konfliktami, które znacznie osłabiły jedność państwa i gotowość do odparcia ataku japońskiego.
W wyniku negocjacji:
Japończycy obiecali nie atakować Pekinu i Tianjinu pod następującymi warunkami:
- Kuomintang musi zlikwidować wszelkie antyjapońskie organizacje i zakazać antyjapońskiej działalności w tych miastach;
- Kuomintang musi wziąć na siebie odpowiedzialność za incydent z 7 lipca;
- Song – żaden inny oficer XXIX Armii – musi przeprosić.
Negocjujący w imieniu generała Songa Zheyuan – generał Zhang Zizhong, który był przeciwny siłowym rozwiązaniom, zaakceptował pierwszy punkt, w przypadku drugiego punktu uznano odpowiedzialność dowódcy twierdzy Wanping usuwając go ze stanowiska. Generał Zhang stwierdził, że nie może decydować za generała Songa w związku z czym nie może obiecać realizacji trzeciego punktu. Trudno powiedzieć czy wynik negocjacji zadowolił Japończyków, jednakże w chwili, gdy generał Zhang wyruszył do Pekinu przedstawić wynik negocjacji swoim zwierzchnikom, Japończycy przypuścili generalny szturm na dwa najważniejsze w tych rejonach ośrodki miejskie - Pekin i Tianjin.
Tak więc Japonia zaatakowała Republikę Chińską, dokładnie tak, jak to zostało zaplanowane i przygotowane. Długa i krwawa wojna, która pochłonęła miliony ofiar, w tym setki tysięcy cywilów, trwała do bezwzględnej kapitulacji Japonii we wrześniu 1945 roku, w międzyczasie Chiny uzyskały wsparcie Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych i ZSRR (po zakończeniu działań wojennych w Europie).
Jeden zaginiony japoński żołnierz, nie ma pewności czy rzeczywiście istniał i zaginął, stał się pretekstem do incydentu na moście Marco Polo, który rozpoczął drugą wojnę chińsko-japońską, a przez część historyków uznawana jest za początek II wojny światowej.
Źródło:
Marco Polo Bridge Incident
Wojna chińsko-japońska (1937–1945)
Incydent na moście Marco Polo
Second Sino-Japanese War
Incydent na moście Marco Polo – początek II wojny japońsko – chińskiej
Incydent mandżurski (mukdeński)
Subiektywne opracowanie, które ma na celu przybliżyć czytelnikowi w sposób przystępny wydarzenia historyczne, wspomagałem się materiałami z Wikipedii i innymi. Obrazy pochodzą z Wikimedia na licencji CC0.