Kutadgu Bilig
11.yy belki de en büyük eseri olarak adlandırılabilecek Kutadgu Bilig, Karahanlı Devleti döneminde Yusuf Hâs Hâcip tarafından yazılmıştır.
Yazarın adı Yusuf, rütbesi ise Hâs Hâcip'tir, eserin giriş kısmından anlaşıldığı kadarıyla aslen Balasagun doğumlu olup, Kaşgar'a göç etmiş, eserin tamamlanmasını takiben Karakanlı Hanı Tabgaç Buğra Kara Han'a sunmuştur.
Eseri kendi çağında büyük ses getirmiş, geniş bir coğrafyaya yayılmış, benzer çalışmalara ilhâm kaynağı olmuştur.
Temiz bir anlatım dili, zengin tekniği, uyak, yineleme gibi yapısıyla dönemin toplumsal felsefesine uygun olmasının yanında Türklük gelenek, görenek, örf ve terbiyesini de günlük hayat prensiplerinde değerlendirebilmesi eseri farklı kılar.
Türk edebiyatında ilk nazım türünün temelini oluşturur.
Eserde Kurt, Alp, Ötüken Beyi, Yabguların Başı gibi çeşitli Türk folklor unsurlarına rastlanır.
Dört temsili kişilik vardır:
- Kün-Toğdı : köni törü, doğru yol
- Ay-Toldı. : kut, saadet, devlet
- Ögdülmiş : ukuş, akıl, mantık
- Odgurmış : gelecek
Bu hayali kahramanlar üzerinden kendi dünya görüşünü açıklarken, insana, her iki dünya için mutluluk yolunu tariflemeye çalışır.
Karahanlı Devleti'ni ise ideal devlet olarak ele alır.
"Ukuşun ağar ol biligin bedür,bu iki bile er ağırlık körür"
"İnsan akıl ile yükselir, bilgi ile büyür; bu ikisi ile insan itibâr görür."
Kaynak:
Türk Dünyası El Kitabı, Seri 1, Sayı 45, Ankara, 1976
Kutadgu Bilig, İş Bankası Kültür Yayınları
https://kutadgubiligmetni.appspot.com/x.html
Nice
Thx💐
Tıpkı Atatürk’ün akıl ve bilime verdiği önem gibi... Yol gösterici olarak gösterenlere ve benimseyenlere selam olsun!
Selam olsun!
İyi ki varsınız, çok teşekkür ederim🙏🏻
Kutadgu bilig'i okumamıştım ama sizin yazınızdan sonra araştırdım. Anladığım kadarıyla döneminin yol göstericilerinden. Bazı eksik veya yanlışlıkları olduğu söyleniyor ama yine de okunmalı ve dersler çıkarılmalı diye düşünüyorum.
Bu arada Karahanlıların yıkılış nedenlerini de merak edip araştırdım. Sonuç şu anki Türkiye'ye eşit çıktı :)
Selamlar.
Araştırmacı yönünüz hepimizin malumu :)
Çok teşekkür ederim, ne güzel bir geri bildirim yaptınız.
Söylediğiniz gibi tam olarak hemfikir olmasak da dönemi içinde değerlendirilmesi gereken, yine de geleceğe dair öğütler bırakmaya çalışan bir eser...
Orhun yazıtları gibi belki..
Türkiye Cumhuriyeti devleti ilelebet payidar kalsın amacıyla ben de geçmişi yazılarıma aktarmaya çalışıyorum...Aynı hataları tekrar tekrar yapmaktan vazgeçelim, birlik olalım umuduyla...
Selamlarımla
İyi yapıyorsunuz, eskilerden ders çıkartmamız gerekiyor, bu yüzden okumak ve düşünmek mühim :)
Selamlar
Türk edebiyatı için yeri doldurulamaz bir adamdır. Eserleri okullarda ders kitabı olarak okutulmalıdır; fakat heyhat ki yüzeysel olarak bahsi açılıp geçilmektedir.
Paylaşım için teşekkür ederim.
Çok doğru söylediniz, katılıyorum. Yüzeysel bilgi yüzeysel hayatlar getiriyor ne yazık ki...
Değerli katkınız için ben teşekkür ediyorum,
Selamlar