İzole bir kuantum sisteminin ilk halini bildiğimizi varsayarsak, sistem zaman içinde tam olarak Schrodinger denklemine uygun şekilde ilerler. Yani kuantum deterministiktir, arkadaşlar. Kuantum teorisinde randomness sadece ölçüm yaparken ortaya çıkar. Bu biraz karmaşık bir konu ama şöyle söyleyeyim, kuantumun popüler yorumları bir yana, fizik dünyasında deterministik yorumları (çoklu dünyalar vesaire) var ve hatta daha ağırlıklılar diye biliyorum, eğer son birkaç yılda her şey değişmediyse.
Ama hikâye süper - ona lafım yok.
Bildiğim kadarıyla kuantum'un deterministik ya da indeterministik olduguna dair nihai bir kanı yok. Her iki görüşün de kendince mantıklı açıklamalarla savunucuları var. Bilimin işine gelen aslında deterministik olması bu kabul edilebilir bir şey ama bunu bir varsayım gibi düşünmekte fayda var. Deterministik oldugu noktada özgür irade ortadan kalkıyor ve çöp oluyor. Belki de bazı fizikçilerin kabulündeki gibi orta da durmak lazım. Yani biraz determinist, biraz da rastlantısal :)
Evet, en doğru açıklama bu oldu galiba. Secret falan gibi kitapların ardından indeterministic olduğuna dair öyle güçlü bir algı oluştu ki bunu kırmak için ben tersinin altını biraz kalın çiziyorum. Öte yandan özgür iradenin olmaması fikrini de içim kabul etmiyor. Japoncada "mu" diye bir sözcük varmış -hem evet hem hayır, ne evet ne hayır demek. Determistik-indeterministik meselesinin şu anki cevabı da "mu".
Benim aklımda kalan kuantum 1 ve 0 durumlarına aynı anda izin veriyor olmasıydı. O nedenle kafamda böyle bir yorum oluştu. Benim hatam. Hikayeyi spontane yazıyorum. Böyle bir bölüm koyacaksam biraz araştırmam gerekiyordu.
Yok, Genel olarak in deterministic yorumları popüler. O daha "her şey mümkün" edebiyatına uygun. Fakat işte şimdilik bildiğimiz kadarıyla her şey mümkün değil.
Yanlış hatırlamıyorsam mekansal olarak ağırlıklıydı. Yani tane boyutu ne kadar küçükse orada olmama olasılığı o kadar fazla gibiydi :D bir ara araştrayım ya zaten kesin yargılar mümkün değil de. Neil degrasse amcanın videosunu falan bulursam iyi olur :)